• الصفحة الرئيسية
  • تصفح
    • العدد الحالي
    • بالعدد
    • بالمؤلف
    • بالموضوع
    • فهرس المؤلفين
    • فهرس الكلمات الرئيسية
  • معلومات عن الدورية
    • عن الدورية
    • الأهداف والنطاق
    • هيئة التحرير
    • أخلاقيات النشر
    • عملية مراجعة النظراء
  • دليل المؤلفين
  • ارسال المقالة
  • اتصل بنا
 
  • تسجيل الدخول ▼
    • تسجيل الدخول
    • تسجيل جديد
  • English
الصفحة الرئيسية قائمة المقالات بيانات المقالة
  • حفظ التسجيلات
  • |
  • النسخة قابلة للطبع
  • |
  •  أبلغ الاصدقاء
  • |
  • إرسال الاستشهاد إلى  أرسل إلى
    RIS EndNote BibTeX APA MLA Harvard Vancouver
  • |
  • شارك شارك
    CiteULike Mendeley Facebook Google LinkedIn Twitter
مجلة الإتحاد العام للآثاريين العرب
arrow المقالات الجاهزة للنشر
arrow العدد الحالي
أرشيف الدورية
المجلد المجلد 26 (2025)
العدد العدد 2
العدد العدد 1
المجلد المجلد 25 (2024)
المجلد المجلد 24 (2023)
المجلد المجلد 23 (2022)
المجلد المجلد 22 (2021)
المجلد المجلد 21 (2020)
المجلد المجلد 20 (2019)
المجلد المجلد 19 (2018)
المجلد المجلد 18 (2017)
المجلد المجلد 17 (2016)
المجلد المجلد 16 (2015)
المجلد المجلد 15 (2014)
المجلد المجلد 14 (2013)
المجلد المجلد 13 (2012)
المجلد المجلد 12 (2011)
المجلد المجلد 11 (2010)
المجلد المجلد 10 (2009)
المجلد المجلد 9 (2008)
المجلد المجلد 8 (2007)
المجلد المجلد 7 (2006)
المجلد المجلد 6 (2005)
المجلد المجلد 5 (2004)
المجلد المجلد 4 (2003)
المجلد المجلد 3 (2002)
المجلد المجلد 2 (2001)
المجلد المجلد 1 (2000)
هيكل, شروق. (2025). الأيتام في مصر خلال العصرين البطلمي والروماني في ضوء الوثائق البردية والأوستراكا. مجلة الإتحاد العام للآثاريين العرب, 26(1), 86-124. doi: 10.21608/jguaa.2024.323818.1357
شروق هيكل. "الأيتام في مصر خلال العصرين البطلمي والروماني في ضوء الوثائق البردية والأوستراكا". مجلة الإتحاد العام للآثاريين العرب, 26, 1, 2025, 86-124. doi: 10.21608/jguaa.2024.323818.1357
هيكل, شروق. (2025). 'الأيتام في مصر خلال العصرين البطلمي والروماني في ضوء الوثائق البردية والأوستراكا', مجلة الإتحاد العام للآثاريين العرب, 26(1), pp. 86-124. doi: 10.21608/jguaa.2024.323818.1357
هيكل, شروق. الأيتام في مصر خلال العصرين البطلمي والروماني في ضوء الوثائق البردية والأوستراكا. مجلة الإتحاد العام للآثاريين العرب, 2025; 26(1): 86-124. doi: 10.21608/jguaa.2024.323818.1357

الأيتام في مصر خلال العصرين البطلمي والروماني في ضوء الوثائق البردية والأوستراكا

المقالة 4، المجلد 26، العدد 1، يناير 2025، الصفحة 86-124  XML PDF (1.85 MB)
نوع المستند: المقالة الأصلية
معرف الوثيقة الرقمي: 10.21608/jguaa.2024.323818.1357
مشاهدة على SCiNiTO مشاهدة على SCiNiTO
المؤلف
شروق هيكل email orcid
كلية الآداب جامعة المنصورة (مصر)
المستخلص
لاقى الأيتامُ في مصر رعاية متفاوتة من البطالمة ثم الرومان؛ فبينما أنعم النظام الحاكم على البعض منهم وأجزل في العطاء أَشرَف على مؤسسات خيرية لآخرين. وبينما عيَّن على الأملاك أوصياءً لبعضٍ منهم وظَّف مديرين لآخرين. وظل الاهتمام حتى وصل إلى فرضه كخدمةٍ إلزامية على المواطنين كباقي الأعباء الإلزامية في ولاية مصر. على هذه الحالة عاش الأيتام المستضعفون في ظروفٍ معيشية لا تفتقر إلى أدنى مقومات الحياة في مجتمع مصر بعد نهاية عصر دولتها القديمة. وفي ضوء إيلاء اهتمامٍ خاص لاحتياجات الفئات المُعرضَّة لخطر الاهمال والظلم تتناول الدراسة موضوع الأيتام في مصر خلال العصرين البطلمي والروماني من حيث: التَعَرُّض لظاهرة اليُتم وتتضمن التعريف والخلفية التاريخية. ثم استعراض فئتي اليتامى وهما: العسكريون والمدنيون. وبعدها النظر في أوضاعهم القانونية وتشمل الإرث والوصاية، وأوضاعهم الاقتصادية وتشمل أراضي الإقطاع والتبرعات والإيجارات العينية وغير العينية والضرائب، وأوضاعهم الاجتماعية وتشمل السرقة والاعتداءات والتعليم. وفي النهاية جدولٌ يوضح وجود الأيتام في الوثائق البردية والأوستراكا (إجمالي عددهم 63)، بالإضافة إلى خاتمة بها أهم النتائج.
الكلمات الرئيسية
يتيم؛ كليروس؛ وصي؛ مدير؛ طفل
الموضوعات الرئيسية
Greek Roman Archaeology
المراجع

الاختصارات:

BGU = Aegyptische Urkunden aus den Königlichen.

Chr.Mitt. =L. Mitteis and U. Wilcken, Grundzüge und Chrestomathie der Papyruskunde.

IFAO = Institut Français d´archéologie Orientale.

O.Cairo =Ostraka greci del Museo Egizio del Cairo.

O.Claud. = Mons Claudianus. Ostraca Graeca et Latina.

P.Amh. Gr. = The Amherst Papyri, Being an Account of the Greek Papyri in the Collection of the Right Hon: Classical Fragments and Documents of the Ptolemaic.

P.Baden = Veröffentlichungen aus den badischen Papyrus-Sammlungen.

P.Berl.Salmenkivi =Cartonnage Papyri in Context: New Ptolemaic Documents from Abu Sir al Malaq.

P.Bingen = Papyri in Honorem Johannis Bingen Octogenarii.

P.Bodl. = Papyri Bodleianae I.

P.Brem. = Die Bremer Papyri.

P.Brux. = Papyri Bruxellenses Graecae.

P.Diog. = Les archives de Marcus Lucretius Diogenes et textes apparentés.

P.Dryton = The Bilingual Family Archive of Dryton, his Wife Apollonia and their Daughter Senmouthis.

P.Enteux. =ΕΝΤΕΥΞΕΙΣ: Requêtes et plaintes adressées au Roi d'Égypte au IIIe siècle avant J.-C.

P.Fay. = Fayum Towns and their Papyri.

P.Flor. = Papiri greco-egizii. Papiri Fiorentini.

P.Gen. = Les Papyrus de Genève.

P.Gurob =Greek Papyri from Gurob.

P.Harr. = The Rendel Harris Papyri of Woodbrooke College.

P.Harrauer =Wiener Papyri als Festgabe zum 60.

P.Heid. Gr. = Griechische Texte der Heidelberger Papyrussammlung.

P.Lille = Papyrus grecs (Institut Papyrologique de l'Université de Lille).

P.Mich. = Michigan Papyri.  

P.Oxy. = The Oxyrhynchus Papyri. Published by the Egypt Exploration Society in Graeco-Roman Memoirs.

P.PalauRib. =Papiri documentari greci del fondo Palau-Ribes.

P.Petrie= The Flinders Petrie Papyri.

P.Polit.Iud. =Urkunden des Politeuma der Juden von Herakleopolis.

P.Prag. =Papyri Graecae Wessely Pragenses.

P.Select. =Papyri Selectae. = Pap.Lugd.Bat.

P.Stras. = Griechische Papyrus der Kaiserlichen Universitäts- und Landes-bibliothek zu Strassburg.

P.Tebt. = The Tebtunis Papyri. London.

P.Vind.Tand. = Fünfunddreissig Wiener Papyri.

PASP = Bulletin of the American Society of Papyrologists.

PSI =Papiri greci e latini.

PSI Congr. = Dai papiri della Società Italiana: Omaggio al XX Congresso Internazionale di Papirologia.

SB = Sammelbuch Griechischer Urkunden aus Aegypten.

SEG = Supplementum Epigraphicum Graecum.

UPZ = Urkunden der Ptolemäerzeit (ältere Funde).

ZPE = Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik.

-Refrances:

-Al-Sayyid,Muḥsin Luṭfī (tarjamat), Asāṭīr Māʻbad Idfū, Cairo: al-Hayʼa al-Miṣrīya al-ʻĀmma lil-Kitāb, 2003.

- Bastianini, G., & Gallazi, C., «P. Tebt. NS inv. 88/3: Petizione agli epistatai del 45 d.c», ZPE 81, 1990, 255-260.

- Bevan, E., R., The House of Ptolemy, London: Methuen Publishing, 1927, 170-171.

- Chassinat, E., Le temple d Έdfu, Tome II, IFAO 1, 1987, 63, 40.

- Criscuolo, L., «Orphanoi Ē Orphanoi Klēroi: Nouvi aspetti dell Έvoluzione del diritto cleruchico», Proceedings of the XVI International Congress of Papyrology, Chico, 1981, 259-265.

- Gonis, N., Mitthof, F., Worp, K. and Diethart, J., «Bemerkungen zu Papyri XI. », Tyche 13, 1998, 256-273.

- Kitat, S., E., «Horus God of Orphans in Egypt during the Graeco-Roman Period», Journal of the Faculty of Tourism and Hotels Alexandria University 10, 2013, 110-123.

- Lesquier, J., Institutions militaires de LΈgypte sous le lagides, Thèses pour le Doctorat és-Lettres, Présentée à la faculté des Lettres de LˊUniversité de Paris, Paris, 1911.

- Lewis, N., «Natationes Legentis. 45-60», BASP 14, 1977, 149-160.

- ………...., «Protest Against Appointment to a Liturgy», BASP 29, 1992, 135-139.

- Liddell & Scott, A Greek-English Lexicon, Oxford University Press, 1996.

- Mahaffy, J., & Others, Commentaries and Index, part II Dublin: Published at the Academy House 19, 1893.

-  Malouta, M., «Fatherlessness and Formal Identification in Roman Egypt», In Growing up Fatherless in Antiquity, Cambridge University Press, 2009, 120-138.

- Salem, N., A., «Did the Daughters Follow in their Mother’s Footsteps? Reading in Apollonia Alias Senmonthis Family Papers», IWNW 1, 2022, 31-42.

- Schubart, W., & KÜhn, E., Ägyptische Urkunden: Papyri und Ostraka der Ptolemäerzeit, Aus den Staatlighen Museen zu Berlin Griechische Urkunden VI. Band, Berlin: Weidmannsche Buchhandlung, 1922.

- Smyly, J., G., Litt., D. (eds.), Greek Papyri from Gurob XII: Cunningham Memoris: 12, Dublin: Hodges, Figgis & Co., London: Williams & Norgate, 1921.

- Thomas, D., «P. Vindob. Tandem 3», ZPE 24, 1977, 244.

- Vandemoortele, K., Het Archief van Pankrates: Hoofol van de Syntaxis van de Ruiterskatoiken, Master Thesis, Leuven, 1998.

- Wallace, Sh., Taxation in Egypt from Augustus to Dioletian, London: Princeton University Press, 1938.

- White, J., L., Light from Ancient Letters, Philadelphia, 1986, nrs. 63-65.

المواقع الإلكترونية:

- https://www.trismegistos.org/words/detail.php?lemma=%E1%BC%90%CF%80%CE%AF%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%80%CE%BF%CF%82&morph_type=adjective (Accessed on September 5, 2024).

-https://www.trismegistos.org/words/detail.php?selection=%CE%B1%CF%80%CE%B1%CF%84%CF%89%CF%81 (Accessed on September 5, 2024).

-https://www.trismegistos.org/words/detail.php?selection=%CE%BF%CF%81%CF%86%CE%B1%CE%BD%CF%8C%CF%82 (Accessed on September 4, 2024).

-https://www.trismegistos.org/archive/103 (Accessed on October 19, 2024).

-https://www.trismegistos.org/ref/20805 (Accessed on September 5, 2024).

-https://www.trismegistos.org/archive/74 (Accessed on October 16, 2024).

المراجع العربية:

- السيد، محسن لطفي (ترجمة)، أساطير معبد إدفو، القاهرة: الهيئة المصرية العامة للكتاب، 2003.

الإحصائيات
عدد المشاهدات للمقالة: 394
تنزیل PDF: 218
الصفحة الرئيسية | قاموس المصطلحات التخصصية | الأخبار | الأهداف والنطاق | خريطة الموقع
بداية الصفحة بداية الصفحة

Journal Management System. Designed by NotionWave.