Sabils and fountains (çeşmeler) in Anatolia during the seljuk period

Document Type : Original Article

Author

Lecturer at the Archaeology and Civilization Department, Faculty of Arts, Helwan University (EGYPT)

Abstract

Water fountains, wells, and sabils are crucially important for Islamic civilization. Providing water and facilitating its sources were one of the important cultural features of Muslims. These foundations were prevalent in Anatolia as the Seljuk sultans, ministries, and men of state were keen on constructing this type of buildings attaching them within their enormous complexes. Moreover, they added “Çeşme” to the mosques, Madrasahs, and inns, or they were independently built on the crossroads inside and outside the cities as well as the markets. The target behind building these founndations was charity and a means to get closer to God and seeking His Mercy. The study aims at examining the Seljuk Çeşme residual in Anatolia in an attempt to analyze their forms and features via a descriptive, analytical approach. In addition, it focuses on revealing the most important architectural elements, ornamental units, raw materials employed as well as the remaining inscriptions to identify the salient features of these buildings during that period. The attached catalog includes the most substantial shapes and paintings

Keywords

References

  • Arabic references:

    -  - The Holy Quran

    -  Ibrahīm, Fahīm Fatḥī, al-ʿAmāʾir al-dīnīya al-Sulǧūqīya waʾl-Maṣrīya ḥatā nihāyat al-ʿasr al-Mamlūkī, Dirāsa muqārana li asālīb al-taẖtīt, Egypt: al- Maktab al-ʿarabī liʾl-maʿārif, 2014.

    -  ..................., “H̱ānāt al-ṭuruq fī ʿahd Salāǧiqat al-Rūm (470-708A.H/1077-1308A.D) Dirāsa aṯarīya miʿmārīya”,Ph.D Thesis, Faculty of Arts in Sohag/South Valley University, 1428 A.H / 2007A.D.

    -  ....................., al-Ayāt al-Qurʾānīya waʾl- aḥādīṯ al-nabawīya waʾl-adʿiya al-dīnīya biʾl-ʿamāʾir al-dīnīya al-Salǧūqīya fī al-anāḍūl, the third internationa Conference Faculty of Archaeology, Faculty of Archaeology/ cairo university, 2010.

    -  ..........., Nuṣūṣ al-inšāʾ biʾl-ʿamāʾir al-dīnīya  al-Salǧūqīya  fī al-anāḍūl (almasajidu walmadarsu walkhankuatu walzawaiia), The Arab Archeologists League magazine, Dirasatu fi Alwatan Al‘arbii Edition 11, Tripoli, 1431 A.H / 2010A.D.

    -  Ibrāhīm, Magdī Ibrāhīm, al-Sabīl al-islāmī, Maǧallat al-waʿy al-islāmī 489,  Ministry of Awqaf and Islamic Affairs, 2006.

    -  Aḥmad, Hāla Muḥammad, ʿAmāʾir madīnat Qayṣarī ibbān ʿaṣr Ṣalāǧiqat al-Rūm, Ph.D Thesis, Faculty of Arts/ Helwan University, 2015.

    -   Ibn Batūta, ʿAbdullah Muḥammad bin ʿAbdullah Muḥammad bin Ibrahīm, Riḥlat lbn Batūta al- musammāh Tuḥfat  al-anẓār fī ġarāʾib al-amṣār wa ʿaǧāʾib al-sfār, vol.1, Egypt: al-Maktaba al-tuǧārīya al-kubrā, 1377A.H/ 1958A.D.

    -  Ibn al-fūṭī, Kamāl al-Dīn Abū al-Faḍl ʿAbd al-Razzāq bin Tāǧ al-Dīn Aḥmad, Talẖīṣ muǧammaʿ al-adāb fī muʿǧam al-alqāb, Reviewed by: Musṭafā Ǧawād, vol.4, part.2, Ministry of Culture and National Guidance, Damascus: Maṭbūʿāt Mudurīyat aḥyāʾ al-turāṯ al-qadīm, 1963.

    -   al-Buẖārī, Abī ʿAbdullah Muḥammad bin Ismāʿīl, Ṣaḥīḥu al-Buẖārī, Damascus- Beurit: Dār ibn Kaṯīr, 1423A.H, 2002A.D.

    -  al-Ḏahabī, Šams al-Dīn Muḥammad bin Aḥmad bin ʿUṯmān, Tārīẖ al-islām wa wafīyāt al-mašāhīr waʾl- iʿlām, Reviewed by: Musṭafā ʿAbd al-Qādir ʿAṭā, vol.14, )651:700A.H),  Beurit: Dār al- kutub al-ʿilmīya, 2006.

    -  Aslan Abba, Oqtay,  Funūn al-Turk wa ʿumrā̄ʾihim, Translated by: Aḥmad Muḥammad  ʿīsā, Istanbul, 1987.

    -  Badr, Munā Muḥammad  , Aṯar al-ḥaḍāra al-suljūqīya fī duwal šarq al-ʿālam al-islāmī ʿalā al-ḥaḍāratayn al-Ayūbīya waʾl-Mamlūkīya bi Miṣr, vol.2 (Architecture), Cairo: Zahrāʾ al-šarq, 2002.

    -  al-Ḥusaynī, Maḥmūd Ḥāmid, al- Asbila al-ṯmānīya Bi madīnat al-Qāhira (1517-1798), Maktabat Madbūlī, 1988.

    -  Saʿadāt, Maḥmūd Fattūḥ Muḥammad, al-Faḍāʾil al-nafsīya waʾl-iǧtimāʿīya waʾl-qaymīya li bināʾ al-asbila al-māʾīya al-waqfīya al-ẖayrīya , (Bināʾ al-asbila al-māʾīya), vol.1, 2nd ed.,  Dār al-hudā, 1436A.H/ 2015A.D.

    -  Sayid, Ǧamāl Ṣafwat, al-ʿAmāʾir al-dīnīya fī ġarb al-Anāḍūl ibbān ʿahd al-Imārāt( al-Bakwāt), Ph.D Thesis, Faculty of Archeology/ cairo University, 2009.

    -   ʿAbd al-ʿAzīz, Hānim Aḥmad, ʿAmāʾir madīnat Sīwās ẖilāl al-ʿaṣr al-Sulǧūqī , Ph.D Thesis, Faculty of Arts,/ Helwan University, 1438A.H/ 2017A.D..

    -  ………………., al-Ġusūr al-Salǧūqīya fī bi lād al--anāḍūl , )Dirāsa taṭbīqīya ʿalā namūdaǧ ǧisr Kisīk bi madīnat Sīwās), Maǧallat markaz al-dirāsāt al-bardīya waʾl-nuqūš, vol.4, markaz al-dirāsāt al-bardīya waʾl-nuqūš,, Ain-Shams University,  2016.

    -  ..........,  Zaẖrafat al-Rūmī ʿalā ʿamāʾir madīnat Sīwās fī al-ʿaṣr al-Slǧūqī, Maǧallat al-turāṯ waʾl-ḥaḍāra 9, Markaz al-turāṯ waʾl-ḥaḍāra, Suez Canal University, 2016.

    -  ʿAbd al-Šāfī, Ṣabāḥ, Siqāyāt (čishmatu) Istānbūl al-čishma al-Almānīya namūḏaǧan, Magazine of  Faculty of Arts31, vol.1, Tanta University, 2017.

    -   ʿisa, Merfat Mahmoud: al čishma Dirasa wath ʾiqia Atharia, TheFaculty of Arts magazine20, Tanta University, 2007.

    -  Marzūq, Muḥammad ʿAbd al-ʿAzīz,  al-Funūn al-zuẖrufīya al-islāmīya, Egypt: al-Hayʾa  al-Maṣrīya al-ʿāmma liʾl-kitāb, 1987.

    -  Nawwār, Sāmī Muḥammad, al-Munšaʾāt al-māʾīya bi Miṣr munḏu al-fatḥ al-islāmī wa ḥattā nihāyat al-ʿaṣr  al- Mamlūkī, Alexandria: Dār al-wafāʾ li dunyā al- ṭibāʿa waʾl-našr, , 1999.

    -  al-Yūnīnī, Quṭb al-Dīn Mūsā bin Muḥammad , Ḏaīl mirʾāt al-zamān, vol.2, Hyderabad: Dāʾirat al-maʿārif al-ʿuṯmānīya,  1375A.H/ 1955A.D.

    foreign references

    -   Değirmençay, V.:«Sadr-I konevi ve Anadolu Selcuklu Emirlerine Mersiyesi», Sosyal Bilimler Dergisi 54, Edebiyet Fakültesi,  Ataturk Üniversitesi, 2015.

    -   Demirel, Ö.:«Sivas Çeşmeleri», Osmanli Tarihi araştirma ve uygulama Merkezi dergisi 3, ocak-1992.

    -   Doğan, K.:«Konya Sahip Ata Külliesi ve vakif Müzesi», Vakıflar Dergisi Aralik38,2012.

    -   Erdoğdu, İ.,« Alara Han», lisans tezi, Fen edbiyat Fakültesi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli, 2018.

    -   Gemici, N .,«Selçuklu Devri Afyon Çeşmeleri», Yükseklisans tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Marmara Üniversitesi, Istanbul, 1993.

    -   Göksu, M.,«Şerefeddin Hatıroğlu ve Moğollara Karşı İsyanı», Yüksek lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Selçuk Üniversitesi, Konya, 2000.

    -   Gürbüz, O.:«Erzurm Çifte minareli Medresenin yapim tarihi ve banisi hakkinda yeni Bir yaklaşim», A.ü.Turkiyat araştirmalari Enstitüsü Dergisi 25, Erzurum, 2004.

    -   Isparta Kültür Envanteri, Part1(1), T.C. Isparta Valiliği IL Kültür Ve Turizm, Müdürlüğü, Isparta, 2009.

    -   Karademir, M., «Edirne Çeşmeleri», yüksek lisans tezi, Sosyal Bilimer Enstitüsü, Selçuk Universitesi, Konya, 2007.

    -   Kunduraci, O.:«Konya-Alanya Güzergâhındaki Selçuklu Kervansaraylarının Eşrefoğlu Beyliği’ne Sunduğu Katkılar», Uluslararası Orta Anadolu ve Akdeniz Beylikleri Tarihi, Kültürü ve Medeniyeti Sempozyumu - 1 Eşrefoğulları Sempozyumunda sunulan bildirinin yeni bilgiler eklenerek güncellenmiş halidir, 11-13 Eylül 2014.

    -   MEGEP(MeslekiEğitimveÖğretimSisteminin Güçlendirilmesi Teminin Projesi), İnşaat Teknolojisi, Hayavansal Motif Ve Figürleri, T.C. Millieğitim Bakanliği, Ankara, 2007.                                 

    -   Nazan, Ö., The Anatolian Seljuk Turks Journey of A thousand years 600 - 1600, Royal Academy, London, 2005.

    -   Önge, Y., Türk mimarisinde Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde su yapıları , Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1997.

    -   Özbek,Yıldıray, Arslan, Celil, Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri, Cilt 2, Kayseri, 2008.

    -   Özkarci, M., Niğde’deTürkMimarisi, TTK.2001.

    -   Şahin, S., «Sivas Gök Medrese Ve Kitabelerindeki rivayetlerin Hadis Değeri», Ilahiyat Fakültesi degrisi clit x, Cumhuriyet üniversitesi, 2006.

    -   Şaman Doğan, N.: «Eski Uluborlu'daki Hamam ve Çeşmeler», Vakıflar Dergisi28, 2004.

    -   Tuncer, O., Sivas Gök Medrese, Vakiflar genel Müdürlüğü yayınları, Ankara, 2008.

    -   Yavuz, A. T., Anadolu Selçuklu Kervansaraylarında Mekan-İşlev İlişkisi İçinde Savunma ve Barınma, Vakıf Haftası Dergisi, 1992.

    المواقع الألکترونية:

Files

Share

How to cite

Statistics